Πρέπει τελικά να αποφεύγουμε τα σπορέλαια; Η αλήθεια σύμφωνα με τους διατροφολόγους

 

Τα τελευταία χρόνια, τα σπορέλαια έχουν βρεθεί στο επίκεντρο πολλών διατροφικών συζητήσεων. Κάποιοι τα θεωρούν επικίνδυνα λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε ωμέγα-6 λιπαρά οξέα, ενώ άλλοι επισημαίνουν τα πιθανά οφέλη τους. Διατροφολόγοι δίνουν τις απαντήσεις στην ερώτηση: Τι ισχύει τελικά;

Τι είναι τα σπορέλαια;

Τα σπορέλαια προέρχονται από την επεξεργασία σπόρων και περιλαμβάνουν έλαια όπως το ηλιέλαιο, το κραμβέλαιο (canola), το σαφλαρέλαιο και το σογιέλαιο. Χρησιμοποιούνται ευρέως στη μαγειρική λόγω της ουδέτερης γεύσης, της ανθεκτικότητας στη θερμότητα και της προσιτής τιμής τους.

Γιατί τα σπορέλαια έχουν κακή φήμη;

Ο βασικός λόγος που τα σπορέλαια θεωρούνται επιβλαβή είναι η υψηλή περιεκτικότητά τους σε ωμέγα-6 λιπαρά οξέα. Σύμφωνα με τη διατροφολόγο Vanessa Imus, MS, RDN, η οποία μίλησε στο Clean Plates, η υπερβολική κατανάλωση ωμέγα-6 μπορεί να ενισχύσει τη φλεγμονή στον οργανισμό, συμβάλλοντας σε χρόνιες παθήσεις όπως παχυσαρκία, καρδιακές παθήσεις και καρκίνος.

Είναι πράγματι επιβλαβή για την υγεία;

Η επιστημονική έρευνα δεν επιβεβαιώνει τους παραπάνω ισχυρισμούς για τα σπορέλαια. Μια μετα-ανάλυση του 2020, η οποία δημοσιεύτηκε στο American Journal of Clinical Nutrition, έδειξε ότι η αυξημένη πρόσληψη ωμέγα-6 συνδέεται αντίθετα με ελαφρώς μειωμένο κίνδυνο θνησιμότητας από όλες τις αιτίες. Επιπλέον, διατροφολόγοι επισημαίνουν ότι τα σπορέλαια μπορεί να συμβάλλουν στη ρύθμιση του κορεσμού.

Ωστόσο, μια άλλη ανασκόπηση του 2021 στο Archives of Medical Science παρουσίασε αντικρουόμενα αποτελέσματα, υπογραμμίζοντας ορισμένους πιθανούς κινδύνους για την καρδιομεταβολική υγεία και αναδεικνύοντας την ανάγκη για περισσότερη έρευνα σχετικά με την επίδραση των σπορελαίων.

Η σημασία της ισορροπίας ωμέγα-6 και ωμέγα-3

Η διατροφολόγος Alyssa Simpson εξηγεί στο Clean Plates ότι το πρόβλημα δεν είναι τόσο η κατανάλωση των σπορελαίων όσο η ανισορροπία μεταξύ των ωμέγα-6 και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Η ιδανική αναλογία είναι περίπου 4:1, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν αναλογίες που φτάνουν το 15:1 ή και 20:1, γεγονός που μπορεί να προάγει τη φλεγμονή.

Αντί λοιπόν να αποφεύγουμε εντελώς τα σπορέλαια, οι ειδικοί προτείνουν να επικεντρωθούμε στη συνολική ποιότητα της διατροφής μας.

Ακολουθούν μερικές βασικές στρατηγικές:

• Περιορισμός επεξεργασμένων τροφίμων: Αυτό θα μειώσει φυσικά την κατανάλωση σπορελαίων και θα αυξήσει την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών.
• Αύξηση των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων: Η κατανάλωση λιπαρών ψαριών, λιναρόσπορου και καρυδιών μπορεί να βελτιώσει την ισορροπία των λιπαρών οξέων στο σώμα.
• Περισσότερες φυτικές ίνες: Φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και όσπρια συμβάλλουν στην καλή υγεία της καρδιάς και του πεπτικού συστήματος.

Τα σπορέλαια δεν είναι απόλυτα βλαβερά, ούτε απόλυτα ωφέλιμα. Το κλειδί είναι η ισορροπία. Μια διατροφή πλούσια σε ποικιλία, με έμφαση στα πλήρη τρόφιμα και την πρόσληψη ωμέγα-3, είναι πιο σημαντική από το να αποφεύγουμε εντελώς τα σπορέλαια. Αντί να ανησυχούμε για κάθε σταγόνα λαδιού που χρησιμοποιούμε, ας επικεντρωθούμε στη συνολική μας διατροφή για καλύτερη υγεία μακροπρόθεσμα.